19 Aralık 2012 Çarşamba

Atom Altı Aleminin Tanrı Parçacığı Senfonisi


İsviçre Cern' de bulunan Büyük Hadron Çarpıştırıcısı' nda yapılan deneylerde, basında "Tanrı Parçacığı" olarak bilinen Higgs Bozonuna ait ilk izlerin bulunduğu haberleri birkaç ay önce açıklanmıştı. İtalyan Fizikçi Domenico Vicinanza ise bu izlerin matematiksel izlerini noataya dökerek bir müzik eseri ortaya çıkardı.

Uzun zamandır tüm dünyadan fizikçiler  İsviçre' nin Cern kentinde bulunan büyük parçacık çarpıştırıcısını (LHC : Large Hadron Collider) kullanarak Higgs Bozonu adı verilen ve maddeye kütle kazandırdığına inanılan parçacığı arıyorlar. Bir fizikçinin, bir türlü izleri bulunamayan bu parçacık hakkında yazdığı bir kitaba "Tanrının Belası Parçacık" adını vermesinin ardından, medya daha dikkat çekici bir isim olarak bu parçacığa "Tanrı Parçacığı" adını vermişti.

Cern' deki LHC' da son yapılan deneyin ilk sonuçlarında nihayet Higgs Bozonuna ait olabilecek izler bulundu. Deney sonuçlarının kesinleşmesi için daha bir yığın matematik ve fizik formullerle hesaplamalar süredursun, aynı zamanda bir besteci olan İtalyan Fizikçi Domenico Vicinanza, elde edilen ilk verilerin matematiksel sonuçlarını notaya dökmeyi başardı. Her sayının bir nota ile eşleştirildiği bu çalışmanın bir kompozitörün elinden geçmesinin sonunda ise ortaya oldukça güzel bir müzik eseri çıktı.

Bilim insanları, on yıllardır peşinde koştukları Tanrı Parçacığı’nın izine CERN’de yürütülen deneylerde ulaşmayı başarmış, tarihi açıklama Temmuz ayı başında açıklanmıştı. Fizikçi ve aynı zamanda besteci olan Domenico Vicinanza, evrenin sırlarını saklayan atom altı parçacığını notalara döktü.

Tanrı Parçacığı olarak adlandırılan Higgs Bozonu hakkında geçmişte besteler yapılmıştı. Ama İtalyan fizikçi bir ilke imza atarak parçacığın kendisini notalara döktü. Yeni parçacık arayışı için atom altı parçacıkların çarpıştırıldığı Büyük Hadron Çarpıştırıcı’sındaki (LHC) Avrupa Gelişmiş Ağ Teknolojisi İletimi (DANTE) laboratuvarında çalışan Vicinanza, Higgs Bozonu’nu nasıl bestelediğini ABD’nin PRI radyosuna açıkladı:


“Higgs Bozonu gibi bir atom altı parçacığı melodiye çevirebilmek için yapmamız gereken verideki her bir rakamsal değeri tek bir notaya veya puanla eşletirmek. Melodi, kesin olarak bilimsel verinin gösterdiği davranışı temsil ediyor. Piyano çalmaya başladığı zaman, çok tiz sesler duyuyorsunuz. Bu sesler Higgs Bozonu’nuna ait melodinin izleri ve CERN’de yapılan bilimsel araştırmadaki tepe noktalarına işaret ediyorlar. Gerçek veri noktaları sadece piyanoyla ilk çalışta ve yine piyano ve marimba ile yapılan ikinci tekrar da duyuluyor. Kısaca piyano yüksek notaları, marimba ise düşük notaları çalıyor” dedi.

Bilimsel veriyle ortaya çıkan müzik, şaşırtıcı derecede güzel. ABD Enerji Bakanlığı’na bağlı olan Argonne Ulusal Laboratuvarı’ndan Peter Larsen, geçmişte Manş Tüneli’nden elde ettiği mikroniyolojik veriyi kullanarak ‘mikrobiyoljik ses’ çıkarmayı başarmıştı. Bu alandaki ilk denemelerden biri 1960’lı yıllarda yapılmış ve besteci Charles Dodge Dünya’nın güneş rüzgarından (Güneş’ten saçılan parçaların oluşturduğı akım) sonik dalgalar elde etmişti.